Prawo i archeologia
Pracownia Badań Archeologicznych - Andrzej Smaruj
Dział ten ma na celu pomoc inwestorom. Czasami nie jest łatwo odnaleźć odpowiedzi na pytania z zakresu prawa dotyczącego archeologii. W temacie prac archeologicznych na terenie inwestycji wiele kwestii bywa niejasnych. Sporo jest też nieprawdziwych, a niestety powszechnie znanych, „historii” związanych z pojawieniem się archeologa na terenie inwestycji.
Czy wiesz, że... Czyli lista pytań na które warto znać odpowiedź!
- W jakim przypadku potrzebuję archeologa?
- Jakie są rodzaje badań wykonywanych przez archeologa?
- Jakie są koszty badań archeologicznych?
- Czy możliwe jest dofinansowanie badań archeologicznych?
- Podstawowym aktem prawnym regulującym ochronę zabytków jest?
W jakim przypadku potrzebuję archeologa?
W czasie inwestycji np. przy budowie domu, na terenie chronionym. Zwłaszcza gdy planowane jest naruszenie struktury gruntu. Badania archeologiczne (wykopaliska, nadzór) prowadzi się na terenie:
- stanowisk archeologicznych,
- chronionym w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego,
- znajdujących się pod opieką urzędu konserwatorskiego (np. parki kulturowe).
Oficjalnie informacje, czy potrzebne są na danym terenie badania archeologicznie, uzyskuje się u regionalnego Konserwatora Zabytków lub w Urzędzie Gminy. Inwestor o konieczności prac archeologicznych powinien dowiedzieć się od Urzędu Gminy przy zakupie terenu. Z planu zagospodarowania przestrzennego lub z decyzji o warunkach zabudowy.
Jakie są rodzaje badań wykonywanych przez archeologa?
Rodzaj prac zależy od tego jakim typem ochrony objęty jest obszar inwestycji. Najczęściej mamy do czynienia z nadzorami archeologicznymi i wykopaliskami wyprzedającymi inwestycję.
Na terenie stanowisk archeologicznych przeprowadza się badania wykopaliskowe wyprzedzające planowaną inwestycję. Nadzory archeologiczne stosuje się przy innych formach ochrony terenu.
Nadzory są najczęstszą formą badań archeologicznych na terenie inwestycji. Nie powodują one opóźnień w pracach, gdyż polegają na obecność archeologa przy wykonywaniu wkopów.
Nie jest możliwe by z góry określić koszt badań. Jednak nie przekraczają one zazwyczaj 1% wartości całej inwestycji. Na cenę składa się wiele czynników. Brane pod uwagę są takie czynniki jak, rozległość stanowiska, ilość materiału archeologicznego itp.
Czy możliwe jest dofinansowanie przez Państwo badań archeologicznych?
Ustawa z dnia 22 maja 2009 r. o zmianie ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. Nr 97, poz. 804) mówi, że tak. O dotacje można się ubiegać gdy koszt badań archeologicznych przewyższa sumę stanowiącą 2% kosztów całej planowanej inwestycji.